@@ป่าต้นน้ำ ทรัพยากรธรรมชาติอันล้ำค่าที่ควรจะรักษาเพื่ออนาคต

[Prichas]

ป่าต้นน้ำเป็นระบบนิเวศที่มีความจำเป็นเป็นอย่างมากต่อความยั่งยืนมั่นคงของสิ่งแวดล้อมแล้วก็ชีวิตผู้คน เป็นแหล่งกำเนิดของแม่น้ำ สายธาร รวมทั้งแหล่งน้ำจืดชืดต่างๆที่หล่อเลี้ยงทั้งยังระบบนิเวศและก็ชุมชนในพื้นที่ปลายน้ำ การมีอยู่ของป่าต้นน้ำไม่เพียงแต่ช่วยควบคุมระบบน้ำฝนรวมทั้งปริมาณน้ำในลำธารอย่างสมดุล แต่ว่ายังมีหน้าที่สำคัญในการป้องกันภัยธรรมชาติ อาทิเช่น อุทกภัย ดินกระหน่ำ รวมทั้งการกัดเซาะของหน้าดิน การรักษาแล้วก็ฟื้นฟูป่าต้นน้ำก็เลยกลายเป็นภารกิจสำคัญของทั้งภาครัฐ ภาคสามัญชน แล้วก็ภาคเอกชนที่ตระหนักถึงผลกระทบอันรุนแรงที่เกิดขึ้นมาจากการทำลายป่าต้นน้ำในสมัยก่อน



สอบถามและอ่านรายละเอียดได้ที่ >> ป่าต้นน้ำ thairakpa.org/about-us/ประวัติมูลนิธิไทยรักษ์/

ป่าต้นน้ำมีหน้าที่สำคัญในการกักเก็บน้ำฝนผ่านรากไม้และชั้นดินอุดมสมบูรณ์ เมื่อฝนตกลงมา น้ำจะถูกดูดซับรวมทั้งสะสมเอาไว้ในดิน ก่อนจะเบาๆไหลออกมาเป็นลำธารแล้วก็แม่น้ำในช่วงฤดูแล้ง การมีพรรณไม้หลากหลายแล้วก็ส่วนประกอบป่าที่สมบูรณ์ช่วยให้กระบวนการนี้เกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ แล้วก็ลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ หากไม่มีป่าต้นน้ำ น้ำฝนเยอะแยะจะไหลท่วมลงสู่ที่ราบอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้เกิดอุทกภัยฉับพลัน ในขณะที่ในช่วงฤดูแล้งกลับไม่มีน้ำพอเพียงใช้ในภาคการเกษตรแล้วก็การดำรงชีวิตของชุมชน

จุดสำคัญของป่าต้นน้ำยังเกี่ยวเนื่องถึงความหลากหลายทางชีวภาพ โดยเฉพาะในพื้นที่เทือกเขาสูงแล้วก็เขตป่าดิบเขา ซึ่งเป็นแหล่งอาศัยของสัตว์ป่า พรรณไม้ รวมทั้งจุลชีวันที่หาได้ยากในระบบนิเวศอื่นๆนอกเหนือจากนั้นป่าต้นน้ำยังมีบทบาทสำหรับเพื่อการรักษาสมดุลของอุณหภูมิและก็ปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศ ช่วยซับก๊าซสภาวะเรือนกระจก และก็ลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ การมีอยู่ของป่าต้นน้ำก็เลยไม่ใช่เพียงแค่การดูแลรักษาแหล่งน้ำเพียงแค่นั้น แต่ว่าเป็นการคุ้มครองระบบนิเวศทั้งหมดทั้งปวงในระดับภูมิภาครวมทั้งระดับนานาชาติ

เมืองไทยมีป่าต้นน้ำอยู่หลายที่ เช่น รอบๆภาคเหนือของประเทศ ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำสำคัญหลายสาย ไม่ว่าจะเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำปิง หรือแม่น้ำโขง พื้นที่เหล่านี้เผชิญกับแรงกดดันจากการขยายตัวของชุมชน การกสิกรรมเชิงผู้เดียว และกิจกรรมที่ละเมิดพื้นที่ป่า การตัดต้นไม้ทำลายป่าไม้แล้วก็เผาป่ามีผลให้ระบบนิเวศของป่าต้นน้ำชำรุดทรุดโทรมอย่างรวดเร็ว ส่งผลกระทบโดยตรงต่อประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ปลายน้ำ ทั้งในด้านคุณภาพชีวิต การเกษตร รวมทั้งเศรษฐกิจโดยรวม การมีนโยบายและก็แผนสงวนที่จีรังยั่งยืนจึงเป็นเรื่องจำเป็นเพื่อรักษาทรัพยากรธรรมชาตินี้ไว้ให้คนรุ่นใหม่

การฟื้นฟูป่าต้นน้ำไม่ได้เป็นการปลูกต้นไม้เท่านั้น แม้กระนั้นยังรวมถึงการปฏิสังขรณ์ระบบนิเวศในภาพรวม การผลักดันและส่งเสริมการใช้ที่ดินอย่างเหมาะควร การอนุรักษ์และรักษาพันธุ์พืชท้องถิ่น และการมีส่วนร่วมของชุมชนในพื้นที่อย่างเอาจริงเอาจัง หลายองค์กรในประเทศไทยรวมถึงภาคประชาชนสังคม ได้แก่ มูลนิธิไทยรักษ์ ได้ดำเนินโครงงานฟื้นฟูป่าต้นน้ำในหลายพื้นที่ ด้วยวิธีการการมีส่วนร่วมของราษฎร การปลูกป่าด้วยพืชหลายประเภทที่เหมาะสมกับพื้นที่ และก็การให้ความรู้แก่ชุมชนเกี่ยวกับคุณประโยชน์ของป่าต้นน้ำ ส่งผลให้เกิดความเข้าใจและความร่วมมือที่จริงจริงระหว่างคนกับธรรมชาติ

ป่าต้นน้ำยังสามารถเป็นฐานในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนได้อย่างยั่งยืน อาทิเช่น การทำเกษตรอินทรีย์ภายใต้ร่มเงาป่า การทำผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรพื้นบ้าน หรือแม้แต่การท่องเที่ยวเชิงรักษา ซึ่งทั้งปวงนี้จำเป็นต้องอยู่ภายใต้การดูแลที่ครัดเคร่งแล้วก็การบริหารจัดการที่สมดุล เพื่อไม่ให้เป็นการรบกวนระบบนิเวศหรือทำให้เกิดผลเสียแง่ลบต่อธรรมชาติ การพัฒนาเชิงพื้นที่ที่อิงกับป่าต้นน้ำก็เลยจะต้องมีความรู้ความเข้าใจอีกทั้งในด้านสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ แล้วก็สังคมพร้อมๆกัน

ในอนาคตการเปลี่ยนแปลงลักษณะภูมิอากาศจะยิ่งส่งผลเสียต่อทรัพยากรน้ำและสภาพแวดล้อมอย่างหนักเยอะขึ้น การมีป่าต้นน้ำที่บริบูรณ์จึงเป็นแนวคุ้มครองปกป้องตามธรรมชาติที่ดีเยี่ยมที่สุด การลงทุนในระบบนิเวศกลุ่มนี้ผ่านการรักษา ฟื้นฟู รวมทั้งใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน ไม่เพียงแต่ช่วยทำให้ประเทศมีน้ำใช้ทั้งปี แต่ว่ายังเป็นการเกื้อหนุนคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างแท้จริง การรักษาป่าต้นน้ำก็เลยเป็นภารกิจด้วยกันที่ทุกภาคส่วนจำเป็นต้องเข้ามามีหน้าที่ ทั้งในระดับแนวนโยบาย ระดับพื้นที่ และก็ระดับปัจเจกชน

เพราะว่าป่าต้นน้ำไม่ใช่แค่แหล่งกำเนิดน้ำเท่านั้น แต่ว่าคือหัวใจของชีวิตแล้วก็ระบบนิเวศที่เชื่อมโยงกันอย่างสนิทแน่น การคุ้มครองป้องกันรวมทั้งรักษาป่าต้นน้ำจึงไม่ใช่หน้าที่ของผู้ใดกันคนใดคนหนึ่ง แต่ว่าคือหน้าที่ด้วยกันของมนุษยชาติที่จำต้องลงมือทำก่อนที่จะทรัพยากรอันล้ำค่านี้จะสลายไปอย่างไม่มีทางหวนกลับ.



Source: บทความ ป่าต้นน้ำ thairakpa.org/about-us/ประวัติมูลนิธิไทยรักษ์/