มะเร็งเต้านม เป็นหนึ่งในโรคที่สตรีทั้งโลก รวมทั้งในไทย พบเจออยู่บ่อย แล้วก็ยังคงเป็นเรื่องสำคัญทั้งยังด้านสาธารณสุข การดูแลและรักษา และการดูแลคุณภาพชีวิตของคนเจ็บ ตัวกระบวนการรักษาโรคโรคมะเร็งเต้านมในปี 2568 ได้มีการปรับปรุงขึ้นอย่างสม่ำเสมอ ทั้งยังในเรื่องของเทคโนโลยีด้านการแพทย์ วิถีทางรักษาคนเจ็บเฉพาะตัว (personalized medicine) รวมทั้งการดูแลร่วมของหลายๆสหสาขาวิชาชีพ แนวทางกลุ่มนี้มุ่งหวังให้ไม่เพียงแค่ "หายจากโรค" แต่ยังลดการกลับเป็นซ้ำ ปรับปรุงความสามารถการรักษา และก็คำนึงถึงผลข้างเคียงที่มีต่อร่างกายและจิตใจของคนไข้ด้วย
(https://static.wixstatic.com/media/060db7_0cab51c08d7e4460a6a03239784c987b~mv2.png/v1/fill/w_740,h_419,al_c,q_85,usm_0.66_1.00_0.01,enc_avif,quality_auto/060db7_0cab51c08d7e4460a6a03239784c987b~mv2.png)
บทความนี้จะพาไปสำรวจวิธีการรักษาโรคโรคมะเร็งเต้านมที่ทันสมัยในปี 2568 — ตั้งแต่การวิเคราะห์จำแนกแยกแยะประเภทย่อย (subtype) การเลือกแนวทางผ่าตัดหรือรักษาเสริม เคล็ดวิธีใหม่ๆอย่างฉายรังสีด้านในห้องผ่าตัด (IORT) การใช้ยาเคมีบำบัดรักษา ยาต่อต้านฮอร์โมน ยามุ่งเป้า รวมทั้งภูมิคุ้มกันบำบัดรักษา รวมทั้งการดูแลคุณภาพชีวิตหลังการดูแลและรักษา เพื่อผู้อ่านเข้าใจแนวทางต่างๆได้อย่างเป็นธรรมชาติ เข้าใจง่าย และก็สามารถนำไปปรับใช้หรือมีความรู้ความเข้าใจเพื่อการส่งเสริมผู้ที่เกี่ยวข้องได้
การวิเคราะห์และแบ่งจำพวกของโรคมะเร็ง (Subtype)
ก่อนที่จะมีการเลือกแนวทางรักษาอะไรก็แล้วแต่ควรต้องตรวจชิ้นเนื้อโรคมะเร็ง แล้วก็ทำย้อมหรือทดลองทางห้องปฏิบัติการเพื่อตรวจตัวรับฮอร์โมนเอสโตรเจน (ER) ตัวรับโปรเจสเตอโรน (PR) โปรตีน HER2 และก็ตัวชี้วัดการเติบโตของเซลล์ได้แก่ Ki‑67 เพราะว่าแต่ละชนิดมีพฤติกรรมโรคและการตอบสนองต่อการรักษาที่ต่างกัน อาทิเช่น
- Luminal A — ชอบมีตัวรับฮอร์โมน ER/PR เป็นบวก, HER2 เป็นลบ, และ Ki-67 ต่ำ
- Luminal B — ER/PR เป็นบวก แต่ Ki-67 สูง หรือ HER2 อาจเป็นบวก
- HER2‑Positive — ตัวรับ HER2 เป็นบวก ซึ่งจำเป็นต้องใช้ยาที่มุ่งเป้า HER2 ร่วมด้วย
- Triple‑Negative (TNBC) — ไม่มีตัวรับ ER, PR หรือ HER2 ซึ่งมักสนองตอบต่อยาเคมีบำบัดรักษาแล้วก็ภูมิต้านทานมากยิ่งกว่า
จุดสำคัญของ subtype อยู่ที่การเลือกแนวทางการรักษาที่เหมาะสม ดังเช่นว่า ถ้าหากเป็น Luminal จะใช้ยาต่อต้านฮอร์โมนมีบทบาทมากมาย ถ้าหากเป็น HER2+ จะใช้ยามุ่งเป้า แล้วก็ถ้าหากเป็น Triple‑Negative บางทีอาจใช้เคมีบำบัดหรือภูมิต้านทานบำบัด
✨ การผ่าตัดแบบใหม่ที่ไม่ใช่แค่การตัด: สงวนเต้านมได้ ไม่มีความจำเป็นต้องเสียใจ
ครั้งก่อนเวลาได้ยินว่าต้อง "ผ่าตัดเต้านม" ผู้คนจำนวนไม่ใช้น้อยมักเข้าใจว่าจำเป็นต้องตัดเต้านมอีกทั้งข้างออกเสมอ ซึ่งกระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดความกลัวรวมทั้งเสียความมั่นใจและความเชื่อมั่นในตัวเองไปเยอะแยะ แต่ในยุคนี้หนทางเปลี่ยนไปมากมาย แพทย์จะพากเพียรรักษาเต้านมไว้ให้ได้มากที่สุด โดยดูว่าขนาดก้อนมะเร็งอยู่ตรงไหน ใหญ่ขนาดไหน มีการกระจายหรือยัง แม้อยู่ในตำแหน่งซึ่งสามารถตัดเฉพาะก้อนออกได้ ก็จะเลือกใช้แนวทางนี้ก่อน
วิธีใหม่ๆสำหรับการผ่าตัด ดังเช่นว่า การผ่าตัดแบบแผลเล็ก ซ่อนรอยแผลไว้ข้างๆหรือใต้ราวนม การผ่าตัดร่วมกับศัลยกรรมตกแต่งทันที ทำให้คนเจ็บข้างหลังผ่าตัดยังคงรู้สึกมั่นอกมั่นใจได้ดังเดิม มะเร็งเต้านม ไม่จำเป็นที่ต้องคอยจนกระทั่งรักษาหายแล้วค่อยทำศัลยกรรมเสริมในวันหลัง
ยิ่งไปกว่านี้ยังมีการประเมินต่อมน้ำเหลืองสุดที่รักแร้ว่ามีการกระจายหรือเปล่า โดยใช้แนวทาง Sentinel Node Biopsy ซึ่งช่วยลดโอกาสกำเนิดอาการแขนบวมในคราวหลัง เป็นอีกหนึ่งแนวทางที่ช่วยให้การรักษาไม่ทิ้งรอยให้ร่างกายและจิตใจมากจนเกินความจำเป็น
(https://static.wixstatic.com/media/060db7_f64254ee03d5491892454d2c25fd2f8b~mv2.png/v1/fill/w_289,h_162,al_c,q_85,usm_0.66_1.00_0.01,enc_avif,quality_auto/060db7_f64254ee03d5491892454d2c25fd2f8b~mv2.png)
✨ ฉายแสงแบบใหม่ IORT เป็นยังไง เพราะเหตุไรถึง "ยิงแสงสว่าง" ตั้งแต่ยังอยู่ในห้องผ่าตัด
ในอดีต ข้างหลังผ่าตัดเต้านมเสร็จแล้ว ผู้ป่วยควรต้องกลับมาเปล่งแสงอีกหลายคราวในช่วงหลายสัปดาห์ บางบุคคลก็ทุกข์ยากลำบากกับการเดินทาง หรือมีผลข้างเคียงทางผิวหนังจากการฉายแสงแบบเดิมๆแต่แล้วเมื่อตอนปี 2568 นี้ มีเทคโนโลยีที่เรียกว่า IORT (Intraoperative Radiation Therapy) ซึ่งเป็นการฉายรังสีให้เสร็จในระหว่างการผ่าตัดเลย
แพทย์จะนำอุปกรณ์เฉพาะเข้าไปในรอบๆที่ตัดก้อนมะเร็งออก แล้วฉายรังสีจุดนั้นในทันที ก่อนที่จะเย็บแผลปิด ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงที่เซลล์มะเร็งที่อาจหลงเหลือจะกลับมาเติบโตอีกครั้ง และก็ยังลดโอกาสจำเป็นต้องเปล่งแสงซ้ำข้างหลังผ่าตัดอีกด้วย
IORT เหมาะสำหรับคนป่วยบางกลุ่ม ตัวอย่างเช่น มะเร็งในระยะเริ่มต้น ขนาดเล็ก ไม่มีผู้กระทำระจายไปต่อมน้ำเหลือง รวมทั้งจำต้องเข้าขั้นที่แน่นอนที่แพทย์จะประเมิน ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่ช่วยทำให้ผู้ป่วยไม่ต้องมารับการฉายแสงบ่อยครั้ง และก็ยังช่วยทำให้จบการรักษาเร็วขึ้นอีกด้วย
✨ เคมีบำบัดรักษากับฮอร์โมนบำบัดรักษาในปี 2568: ไม่ใช่แค่ยา แต่ว่าเป็นศาสตร์ส่วนบุคคล
หลายท่านกลัวเคมีบำบัด เนื่องจากภาพจำของผมหล่น อ้วก อ่อนล้า แม้กระนั้นในความเป็นจริงแล้วเคมีบำบัดรักษาในยุคสมัยใหม่ มิได้ใช้กับทุกคน และไม่ได้หนักหนาเท่าที่เคย ยาเคมีบำบัดรักษา ตรวจมะเร็งเต้านม ในปี 2568 ถูกวางแบบให้เลือกใช้เฉพาะในกลุ่มที่จำเป็น และยังสามารถตรวจยีนหรือระดับความเสี่ยงเพื่อประเมินว่าคนเจ็บคนนี้จำเป็นที่จะต้องใช้เคมีบำบัดไหม
ในรายที่ไม่จำเป็นต้องใช้เคมีบำบัด แพทย์บางทีอาจเลือกให้ ยาต่อต้านฮอร์โมน แทน ซึ่งเหมาะสมกับกลุ่มที่มีตัวรับฮอร์โมน ดังเช่นว่า ER หรือ PR บวก โดยยาจะทำหน้าที่ยับยั้งการกระตุ้นของฮอร์โมนภายในร่างกายที่อาจจะก่อให้เซลล์ของมะเร็งเติบโต ยาจำพวกนี้ต้องรับประทานตลอดนาน 5‑10 ปี แล้วแต่กลยุทธ์รักษา
ปัจจุบันยังมีการใช้แบบร่วม ได้แก่ เคมีบำบัดก่อนผ่าตัดเพื่อลดขนาดก้อน (neoadjuvant therapy) แล้วพอหลังจากนั้นก็ค่อยผ่าตัดและก็ตามด้วยยาต้านทานฮอร์โมนอีกที เพื่อให้การดูแลและรักษาครอบคลุมสูงที่สุด
✨ ยามุ่งเป้าแล้วก็ภูมิคุ้มกันบำบัดรักษา: มือสังหารมะเร็งที่เลือกจุดหมายได้ตรงจุด
พวกเรากำลังอยู่ในยุคที่การรักษาโรคมะเร็งมิได้ "ปูพรมยิง" แบบครั้งก่อน แม้กระนั้นแปลงเป็นการใช้ยาเฉพาะเจาะจงไปที่จุดหมาย ยามุ่งวัตถุประสงค์ (Targeted therapy) ดังเช่น ยาที่ใช้กับผู้เจ็บป่วยกลุ่ม HER2+ จะไปจับกับโปรตีน HER2 บนผิวเซลล์มะเร็งโดยยิ่งไปกว่านั้น ช่วยหยุดการแบ่งตัวของเซลล์โดยไม่ทำลายเซลล์ดีในร่างกายมากนัก
ส่วน ภูมิต้านทานบรรเทา (Immunotherapy) เริ่มมีบทบาทเพิ่มขึ้นเรื่อยๆในกลุ่มมะเร็งจำพวก Triple Negative ที่ไม่มีฮอร์โมนใดให้ใช้ยาแบบเดิมๆได้ การใช้ยากระตุ้นภูมิต้านทานของร่างกายให้มาต่อสู้กับเซลล์ของโรคมะเร็งก็เลยเป็นทางเลือกที่น่าสนใจ ตัวอย่างเช่น ยากลุ่ม checkpoint inhibitor ที่เริ่มมีงานศึกษาทำการค้นคว้าและทำการวิจัยในไทยมากยิ่งขึ้น มะเร็งเต้านม แล้วก็ใช้ร่วมกับเคมีบำบัดในบางครั้ง
แม้ยากลุ่มนี้จะยังราคาแพงสูง รวมทั้งเข้าถึงได้ยากในบางพื้นที่ แต่แนวโน้มคือภาครัฐและโรงหมอหลายแห่งเริ่มส่งเสริมให้ยากลุ่มนี้อยู่ในสิทธิ์ประกันสุขภาพมากขึ้นเรื่อยๆ
✨ คุณภาพชีวิตหลังการดูแลและรักษา: หายแล้ว ดำเนินชีวิตต่อให้ดีขึ้นได้จริง
การดูแลและรักษาบางทีอาจผ่านพ้นไปแล้ว แต่ชีวิตยังจำเป็นต้องเดินต่อ คนจำนวนไม่น้อยข้างหลังรักษาหายจากโรคมะเร็งเต้านม อาจรู้สึกยังไม่มั่นใจ ร่างกายอ่อนแอ หรือเกิดภาวะแทรกซ้อนอะไรบางอย่าง เป็นต้นว่า แขนบวมจากการตัดต่อมน้ำเหลือง ลักษณะการเจ็บแผล หรือปัญหาที่เกิดจากทางจิตใจ เช่น ความหวาดกลัวว่าจะกลับมาเป็นอีก
การดูแลหลังการดูแลและรักษาจึงสำคัญไม่แพ้ตอนสุดที่รักษา คนไข้ควรจะมีกลุ่มแพทย์ กายภาพบำบัด และก็นักจิตวิทยารอช่วยดูแล บางบุคคลอาจเข้าโปรแกรมฟื้นฟูแบบครบวงจรที่มีทั้งโภชนาการ การออกกำลังกายแบบส่วนตัว รวมทั้งการปรับภาพลักษณ์ตัวเอง
แรงใจจากครอบครัวแล้วก็คนที่อยู่รอบข้างสำคัญมาก บางบุคคลบางทีอาจไม่อยากคำปลอบใจเยอะ แต่อยากได้พื้นที่สำหรับการดำเนินชีวิตอย่างปกติที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
✨ การตรวจติดตามและก็ปกป้องการกลับมาเป็นซ้ำ
แม้ว่าจะหายแล้ว แต่หมอก็ยังจำต้องติดตามอาการคนป่วยตลอด เพราะเหตุว่าโรคมะเร็งสามารถกลับมาได้ข้างใน 5‑10 ปี หรือแม้แต่ต่อไป การตรวจเลือด รูปถ่ายแมมโมแกรม หรือตรวจด้วยอัลตราซาวนด์เป็นระยะจึงสำคัญมาก
หมอจะกำหนดตารางตรวจตามอาการโรคที่เคยเป็น ความเสี่ยง และก็ระยะเวลาหลังการดูแลและรักษา โดยส่วนใหญ่จะตรวจทุก 3‑6 เดือนในตอน 2 ปีแรก และก็หลังจากนั้นจึงค่อยห่างขึ้นเมื่อไม่มีสัญญาณแตกต่างจากปกติ
นอกนั้น หญิงทั่วไปที่ยังไม่เคยเป็นก็ควรจะเริ่มตรวจคัดกรองตามอายุที่เหมาะสม อาทิเช่น 40 ปีขึ้นไป ถ้าหากมีประวัติครอบครัวควรจะหารือหมอเพื่อเริ่มเร็วกว่านั้น
✨ ความมุ่งมาดใหม่ของผู้หญิงไทย: เมืองจำเป็นต้องช่วยอะไร? พสกนิกรควรจะเริ่มตรงไหน?
ความหวังของคนเจ็บโรคมะเร็งเต้านมในไทยหมายถึงการเข้าถึงการวิเคราะห์แล้วก็การดูแลและรักษาที่เร็วที่สุดและก็ตรงจุดที่สุด ซึ่งก็คือทั้งการมีเครื่องมือที่ทันสมัย มีหมอผู้เชี่ยวชาญ รวมทั้งยาที่จำเป็นจะต้องสามารถใช้ได้จริงโดยไม่ติดเรื่องงบประมาณ
รัฐบาลควรจะส่งเสริมให้มีการกระจายเครื่องแมมโมแกรมไปสู่โรงพยาบาลในระดับอำเภอหรือจังหวัดมากยิ่งขึ้น เพิ่มแพทย์เฉพาะทาง สนับสนุนงบประมาณสำหรับยาราคาแพง รวมทั้งเปิดพื้นที่ให้หญิงเข้าถึงความเข้าใจเกี่ยวกับการตรวจเต้านมด้วยตัวเองตั้งแต่ช่วงวัยรุ่น
ส่วนในระดับสามัญชน การเริ่มต้นดูแลตนเอง ตั้งแต่การคลำเต้านมเองเดือนละครั้ง ไปตรวจร่างกายประจำปี หรือเสวนาเรื่องโรคมะเร็งเต้านมกับคนในครอบครัวให้กลายเป็นเรื่องธรรมดา ก็เป็นจุดเริ่มต้นของการลดปริมาณผู้ป่วยที่พบโรคในระยะแพร่กระจายได้แล้ว
(https://static.wixstatic.com/media/060db7_383f89f0fcbe4ef5ae102a33b18694f8~mv2.png/v1/fill/w_454,h_454,fp_0.50_0.50,q_95,enc_avif,quality_auto/060db7_383f89f0fcbe4ef5ae102a33b18694f8~mv2.webp)
ในโลกที่เทคโนโลยีก้าวไกล โรคมะเร็งเต้านมไม่ใช่จุดจบของความมุ่งมาดอีกต่อไป มันคือบทใหม่ของชีวิต ที่ถ้าเกิดพวกเรารู้จักมันดีเพียงพอ จัดแจงให้ดี มะเร็งเต้านม พอ รวมทั้งมีระบบสาธารณสุขที่ดีคอยเกื้อหนุน พวกเราก็สามารถดำรงชีวิตต่อได้อย่างมาก มีคุณภาพ แล้วก็มั่นใจ
สอบถามและอ่านรายละเอียดได้ตามนี้ >> https://www.namarak.com/post/แนวทางการรักษาโรคมะเร็งเต้านม-2568 (https://www.namarak.com/post/%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A1-2568)
อย่ารอคอยให้ถึงวันที่สาย เริ่มตรวจคัด ตรวจมะเร็งเต้านม (https://www.namarak.com/post/%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A1-2568) กรองวันนี้ เพื่อวันพรุ่งที่ปลอดภัยกว่า ❤️